شاهد قریشی کیست؟ | کارمند ایرانیتبار وزارت خارجه آمریکا که اخراج شد
رویداد۲۴ | مریم وحیدیان: شاهد قریشی، کارمند مطبوعاتی ایرانی تبار وزارت خارجه آمریکا و پیمانکار امور خاور نزدیک، اوایل این هفته از سمتش برکنار شد. هرچند هیچ توضیح رسمی در این خصوص ارائه نشد، اما او در هفته اخیر درگیر اختلافاتی بر سر نحوه بیان مواضع آمریکا درباره «اخراج اجباری فلسطینیها از غزه» و همچنین «کشتهشدن خبرنگاران فلسطینی» و حذف عبارت «یهودیه و شمرون به جای کرانه باختری» بوده است.
علت اخراج شاهد قریشی چه بود؟
شاهد قریشی از سپتامبر گذشته به عنوان کارمند مطبوعاتی در وزارت خارجه آمریکا کار میکرد و از ژانویه امور اسرائیل-فلسطین را پوشش میداد. وی به گفته خودش روابط خوبی با کارمندان رسمی و حتی منصوبان سیاسی داشت. اما وی طی یک هفته گذشته درگیر اتفاقاتی شد که نهایتاً منجر به اخراجش شد.
ابتدا گزارش آسوشیتدپرس نشان داد که قریشی خطی را در پیشنویس پاسخ به پرسش رسانهای درباره انتقال احتمالی فلسطینیان از غزه درج کرد: «ما از جابهجایی اجباری فلسطینیها در غزه حمایت نمیکنیم»، عبارتی که پیشتر توسط دونالد ترامپ و فرستادهاش استیو ویتکاف بیان شده بود، اما سفارت آمریکا در اورشلیم آن را رد کرد و این اولین نشانهی جدال داخلی بود که بهگفته منابع، آغازگر ماجرای اخراج بود.
دومین مناقشه مربوط به حذف عبارت «یهودیه و شومرون» (Judea and Samaria) بود؛ این نامی است که برخی مقامات اسرائیلی برای کرانه باختری استفاده میکنند. شاهد قریشی که با درج این عبارت در یک بیانیه رسمی مخالفت کرد و موفق شد آن را از بیانیه حذف کند، مورد هجمه از سوی مقامات وزارت خارجه آمریکا قرار گرفت. یکی از چهرههای کلیدی در این اختلافات داخلی دیوید میلستین، مشاور ارشد سفیر آمریکا در اسرائیل بود.
سومین علتی که زمینه اخراج شاهد قریشی را مهیا کرد، واکنش به کشتهشدن خبرنگاران فلسطینی بود. بنا بر گزارش واشنگتن پست وقتی انس الشریف، خبرنگار الجزیره و چند تن از همکارانش در غزه کشته شدند، قریشی پیشنهاد داد بیانیهای رسمی منتشر شود و در آن نوشته شود: «ما از دست دادن خبرنگاران را تسلیت میگوییم و با خانوادههایشان ابراز همدردی میکنیم.»، اما این نیز رد شد. شاهد قریشی در مصاحبهای اختصاصی در اینباره توضیح داد: «گفتند «نمیتوانیم تسلیت بگوییم، چون اسرائیل مدعی است او عضو حماس بوده.» مشکل من این است که ما فوراً به روایت اسرائیل تکیه میکنیم. حتی اگر میگفتند ۴۸ ساعت صبر میکنیم تا بررسی کنیم، قابلقبول بود. اما این اعتماد بیقیدوشرط مشکلساز است.»
موقعیت قریشی پیچیدهتر از آن است که صرفاً در نقد مأخذ یا لحن خلاصه شود. لورا لوومر، چهره جنجالی رسانهای راستگرا، بهسرعت قریشی را به «بیوفایی نسبت به سیاستهای دولت در قبال خاورمیانه» و ارتباط با گروههای طرفدار ایران متهم کرد. اتهاماتی که قریشی کاملاً آن را رد کرده است.
واکنشها به اخراج شاهد قریشی
پس از اخراج شاهد قریشی رسانههای متعدد آمریکایی درباره این خبر نوشتند و نسبت به سیاستهای دولت در مقابل خبرنگار ایرانی تبار وزارت خارجه آمریکا واکنش نشان دادند.
شاهد قریشی در مصاحبهای اختصاصی با «Democracy now» روایت کرد: «باوجود حسننیتی که در دفتر داشتم، گویی مقامهای ارشد، مانند میلستین در سفارت اورشلیم و افراد دفتر وزیر خارجه، دستبهدست هم دادند تا مرا تا پایان هفته اخراج کنند.»
او همچنین به تأثیر این اخراج بر فضای کاری اشاره کرد: «این اخراج فضای سردی بر دیگر کارکنان ایجاد میکند؛ کسانی که احتمالاً حرفی انسانی یا واقعگرایانه را مطرح کنند، ممکن است در معرض خطر قرار بگیرند.»
یک منبع موثق در واشنگتنپست نوشت که این اخراج پیام هشدار به کارکنان میفرستد که مواضع حتی اگر از نظر سیاست رسمی دولت هم انسانی باشند، اگر از لحن غالب فاصله بگیرند، ممکن است برایتان گران تمام شود.
البته وزارت خارجه آمریکا بدون اشاره مستقیم به قریشی، در بیانیهای تاکید کرد: «ما هیچگونه تحملی نسبت به کارکنانی که با افشای ایمیلهای محرمانه تخلف میکنند نداریم. کارکنان دولتی هرگز نباید عقاید شخصیشان را بالاتر از دستور رئیسجمهور منتخب قرار دهند.»
یک رسانه تحلیلی آمریکایی نیز در واکنش به اخراج شاهد قریشی نوشت: «مشخص میشود که حتی حرفی انسانی مانند ابراز همدردی هم اگر در تضاد با روایت غالب باشد، میتواند پرهزینه باشد».
کامندریمز، دیگر رسانه آمریکایی نیز با نقل گزارش پست نوشت این اخراج زنگ خطر جدی درباره مسیر سیاست آمریکا در رابطه با اتهاماتی شبیه پاکسازی قومی است و نوشت: «به نظر میرسد گفتن اینکه آمریکا مخالف جابهجایی اجباری فلسطینیان و اندوهگین از مرگ خبرنگاران است، تبدیل به جرم قابل اخراج شده است.»
جاسوس ایران بود لابد 
